Wanneer een jongere een delict heeft gepleegd zijn anderen daar het slachtoffer van. Bij een geweldsdelict is het slachtoffer vaak makkelijk aan te wijzen, maar ook bij een fietsendiefstal, vernieling van een bushokje of een inbraak in een bedrijfspand zijn er mensen (indirect) slachtoffer. Aandacht hebben voor herstel naar het slachtoffer draagt bij aan zowel het herstelproces van de jongere, als van het slachtoffer. De jongere kan bijvoorbeeld last hebben van wat hij de ander heeft aangedaan of angst hebben voor mogelijke wraak vanuit het slachtoffer. Het slachtoffer zal vaak willen weten waarom de dader het delict heeft gepleegd en of het wel of niet nog een keer kan gebeuren.
Bij een licht delict zonder specifiek aanwijsbaar slachtoffer kan je samen met de jongere excuus gaan maken. Bijvoorbeeld richting de bedrijfsleider bij een diefstal uit de supermarkt. In zulke gevallen is het belangrijk om met maatwerk te kijken hoe de jongere excuses kan maken en op welke manier hij iets te weten komt over wat het gevolg van zijn gedrag voor een ander is.
Voor zwaardere delicten en delicten gericht op een persoon, is het heel belangrijk dat dit secuur gebeurd. Het is een proces dat goed voorbereid en begeleid moet worden. Op die manier is het het meest effectief en minst schadelijk voor alle betrokkenen.
In Nederland is er een organisatie die hier veel deskundigheid in heeft, Perspectief Herstelbemiddeling. Bij Perspectief Herstelbemiddeling kan iedereen aangemeld worden die openstaat voor een gesprek. Deze organisatie bemiddelt vervolgens tussen dader en slachtoffer om te zien op welke manier een vorm van herstel kan plaatsvinden (bijvoorbeeld via een gesprek of briefwisseling).
Het is ook mogelijk dat een slachtoffer niet openstaat voor enige vorm van herstel. Dit zal door de jongere gerespecteerd moeten worden. Bij de jongere kan wel de wens blijven bestaan om excuses te maken, voor het eigen verwerkingsproces. Alternatieven zijn dan dat de jongere een brief schrijft, een tekening of gedicht maakt voor het slachtoffer en deze dan fictief verstuurt, verbrandt, begraaft et cetera. Op deze manier krijgt de jongere wel de kans om het in bepaalde mate voor zichzelf af te ronden. Perspectief Herstelbemiddeling is er in gespecialiseerd om het proces goed te begeleiden.
Jeugdreclasseerder Linda van Beek zette Perspectief Herstelbemiddeling in voor een jongere die zij begeleidde. Lees hier haar verhaal.
In een strafzaak waarover de officier van justitie of de rechter nog een beslissing moet nemen, kan mediation worden ingezet. Het doel van mediation is om te komen tot herstel: emotioneel, materieel en/of financieel. Welke vorm van herstel nodig en mogelijk is, hangt af van de specifieke zaak. Verwijzer is de officier van justitie of rechter. Ook een advocaat, onderzoeker van de Raad voor de Kinderbescherming, reclasseringsmedewerker of andere (keten)partner, kan via het mediationbureau van de rechtbank laten onderzoeken of een strafzaak naar mediation kan worden verwezen.
De gesprekstool geeft de mogelijkheid om met de jongere te bespreken en te onderzoeken waar de jongere staat in het proces van herstel naar het slachtoffer. Welke aanknopingspunten zijn er voor de jongere om herstel naar het slachtoffer vorm te geven?
